در عین حال میراث نشانه‌هایی برای آموختن و یادگرفتن از راه‌های طی شده و تجربه‌های اسلافی است که روزی در این سرزمین زیسته و اثری از خود به یادگار گذاشته‌اند؛ به‌واسطه همین مسئله است که خداوند، آثار گذشتگان را نشانه‌هایی برای تأمل و پندگیری می‌داند.میراث فرهنگی ایران، بخشی مهم از سرمایه اجتماعی ملت ما محسوب می‌شود که پاسداشت آن میراثی ارزشمند را در عرصه‌های گوناگون فرهنگی، سیاسی و اجتماعی به ارمغان خواهد داشت؛ این سرمایه تاریخی و دینی محل تلاقی ایمان دینی و خرد تمدنی ایرانیان طی قرن‌ها حیات پربار است. تردیدی وجود ندارد که هیچ حرکت رو به جلو در این کشور بدون توجه به ابعاد و زوایای این میراث مادی و معنوی امکان‌پذیر نیست؛ پس تلاش برای بازیابی و شناخت این میراث بخشی مهم و حیاتی از حرکت رو به جلوی ملت ایران است.
برخلاف نگاهی که تصور می‌کند میراث عمده تاریخی ما در چند شهر متمرکز است، با نگاهی به جای‌جای ایران این نکته مشخص خواهد شد که هر گوشه این سرزمین سرشار از آثار تاریخی کهنی است که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند. تهران نمونه اعلای این ظرفیت‌های کمتر شناخته شده است. این کهن شهر تمدن بزرگ ایران با دارا بودن 303 اثر تاریخی - فرهنگی ثبت شده در فهرست آثار ملی مفتخر است مجموعه ارزشمندی همچون آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) و آثار گرانقدری که کهن‌ترین آنها از هزاره چهارم و پنجم پیش از میلاد به یادگار مانده‌اند را در خود محفوظ می‌دارد. سرمایه‌ای که بی‌تردید بخش مهمی از آن هنوز برای بسیاری شناخته شده نیست و به‌واسطه بی‌توجهی صورت‌گرفته در دهه‌های قبل، آسیب‌هایی نیز به آنها وارد شده است.
مدیریت شهری تهران در دوره اخیر که اساسی‌ترین برنامه خود را تبدیل شهرداری از نهادی خدماتی به نهادی با کارکردها و چشم‌انداز اجتماعی قرار داده است، طی سال‌های اخیر توجه زیادی را معطوف به احیا، مرمت و نگهداری میراث نهفته در کلانشهر تهران نموده است. این تلاش با عطف به این دیدگاه صورت می‌گیرد که تحقق شهر پیشرفته و دارای هویت ایرانی - اسلامی تنها در سایه توجه جدی به مولفه‌های هویت‌ساز و هویت آفرین ممکن خواهد شد.
به‌نظر می‌رسد نهادینه شدن این نگاه در نهادها و شهروندان تهرانی می‌تواند گام مؤثری به سوی تحقق شهری انسانی و دارای هویت ایرانی - اسلامی باشد. هفته میراث فرهنگی که از روز 28 اردیبهشت آغاز شده است، فرصتی مغتنم است که هر ساله وجود ارزشمند و تاثیرگذار میراث فرهنگی در زندگی انسانی را به ما یادآوری می‌کند و ما را به‌سوی نگاهی ژرف‌تر برای حفظ، احیا، بهره‌برداری و معرفی آنها رهنمون می‌سازد. در همین راستا و در سال 2011 میلادی که کمیته جهانی ایکوموس، اذهان را به‌سوی «میراث فرهنگی آب» توجه داده، مجموعه مدیریت شهری تهران سعی بر این دارد تا تمامی ظرفیت‌های خود را برای شناسایی، حفظ، احیا و معرفی « بندها، پل‌ها، انهار، قنات‌ها حمام‌ها و آب انبارها و دیگر سازه‌های آبی تاریخی شهر» به‌عنوان جلوه‌هایی از میراث آب فعال سازد و از هیچ تلاشی برای بهبود وضعیت این میراث ارزشمند، بالاخص قنات‌ها که میراث ملی و بی‌نظیر ایران و تبلور ذهن خلاق ایرانی در بهره‌برداری از طبیعت هستند، فرو‌گذار ننماید.
* نماینده شهردار در هیأت امنای اماکن تاریخی، موزه‌ها و میراث فرهنگی شهر تهران
